Les 4: leerplandoelstellingen, eindtermen en stage

Over de les
De les ging over het invullen van het eerste blad van een lesvoorbereiding. Hoe kiezen we de juiste leerplandoelstellingen en eindtermen voor onze lessen? Daarnaast overliepen we een heleboel tips in verband met de komende stageperiode. Hoe we ons moeten gedragen tov de klas, de leerkracht, ... En een paar aanduidingen waarop we moeten letten tijdens de observatie. Ten slotte hadden we het ook nog even over de opdrachten die we zullen geven tijdens de stage en hoe je je schikt naar ons vak en naar de vakleerkracht.

Persoonlijk
Ik had bij de eerste opdracht die we dit jaar kregen zelf al geprobeerd het eerste blad in te vullen. Het was zeer ingewikkeld en ik heb er veel tijd aan gespendeerd. Ik was dan ook blij dat de leerplandoelstellingen en eindtermen voor het vak PO van minder groot belang zijn.
De tips vond ik persoonlijk zeer handig. Het document zal ik bij mijn stagemap insluiten om er tijdens de observatieweken rekening mee te kunnen houden. In dat document staan een heleboel dingen die ik zelf gemakkelijk over het hoofd zou kunnen zien.

één opdracht, meerdere lessen

De Les
Deze les behandelde het uitwerken van een opdracht over meerdere lessen. We leerden dat wanneer je een opdracht opdeelt in meerdere lessen, je niet elke les hetzelfde mag doen. Er moet dus nieuwe leerinhoud aan gekoppeld worden en niet gewoon meer tijd spenderen aan een bepaalde opdracht. Daarnaast werd ook benadrukt dat we meer op zoek moeten gaan in kunstboeken en sites als pinterest voor inspiratie voor onze lessen.

Voor mij was het verrassend dat er voor het voorbeeld van de janushoofden zoveel lessen aan gespendeerd werden. Wanneer het antwoord dan werd besproken was het erg logisch, maar ik denk dat tijdsinschatting voor mij nog moeilijk is. Daarnaast vond ik ook het feit dat we nieuwe leerinhoud moeten aanbrengen bij langere lessen vanzelfsprekend, maar ik weet dat het iets is waar ik niet aan zou denken bij het maken van een opdracht over meerdere lessen. Het was dus goed om daaraan herinnerd te worden.

Ik vond het persoonlijk een interessante les, aangezien ik veel heb bijgeleerd. Ik heb een heleboel materiaal gekregen om over na te denken tijdens de stage die er binnenkort aankomt. Ik was zelf ook van plan om een opdracht over twee lessen te verspreiden tijdens mijn stage maar  nu heb ik beseft dat ik moet zorgen voor genoeg leerinhoud en heel goed nadenken over tijdspendering.


Eigen opdracht opsplitsen
Mijn vorige les ging over mode, waarbij de leerlingen een ontwerp moeten maken bij een gedicht en deze twee elementen samen moeten integreren op een gekleurd papier. Het thema van die opdracht was winter en het affect konden ze zelf bepalen naargelang het gedicht.

eventuele mogelijkheden om de les uit te breiden zouden kunnen zijn:
- de achtergrond verder uitwerken door een landschap
- het 2D ontwerp omzetten in een 3D ontwerp
- Het model in een kartonnen doos verwerken waarbij langs elke zijde iets passend en interessants te zien kan zijn.

Het concrete idee om deze les verder te zetten is hun ontwerp omzetten in 3D. De leerlingen weten in de eerste les niet dat ze hun werkje zullen moeten omzetten naar 3D. De uitdaging ligt dan vooral in het zo goed mogelijk namaken van de texturen die ze in hun 2D werk gebruikt hebben. Dezelfde regels gelden als bij het 2D werk: er wordt enkel gebruik gemaakt van wittonen en de texturen en kleuren moeten bijdragen aan het affect. Ze maken hun ontwerp op een houten tekenpopje of een oude barbie en stellen deze dan ten toon bij hun gedicht.

De nieuwe lesinhoud zou dus zijn rond 3D werk en en hoe je 2D naar 3D omzet.

Vergelijking leerplannen

Hieronder volgt een uitgebreide vergelijking tussen het leerplan van het vierde jaar verzorging-voeding en het eerste leerjaar A. Het geheel staat volgens onderdeel in een schema met daaronder telkens een korte samenvatting/reflectie.
Deze tabel werd volledig gebaseerd op de officiële leerplannen van het VVKSO, die te vinden zijn op http://www.vvkso.be.

	Vierde jaar verzorging-voeding	Eerste leerjaar A
Visie	-       Creatieve oplossingen vinden voor nieuwe problemen -       Werken aan het zelfbeeld van de jongere -       beleving van de leerling als centraal punt -       beeldtaal beheersen -       communiceren via beelden -       omgaan met emoties -       kritisch leren denken -       - respect, solidariteit en zorg voor milieu en leven binnen de christelijke visie	-       Creatieve oplossingen vinden voor nieuwe problemen -       Werken aan het zelfbeeld van de jongere -       Plezier beleven als centraal punt -       Beeldtaal beheersen -       - communiceren via beelden
	Het leerplan vierde jaar verzorging-voeding is uitgebreider dan het leerplan eerste leerjaar A. Dezelfde basiskenmerken zijn aanwezig maar bij het vierde jaar ligt de nadruk meer op beleving, kritisch denken en respect in plaats van plezier beleven in het eerste jaar.
Beginsituatie	-       homogenere groep: de lln werken graag voor en/of met mensen -       eerste graad: waarnemen, beeldaspecten gebruiken, technieken en materialen beheersen -       groeien naar een authenticiteit binnen de aangereikte beeldtaal	-       heterogene groep op allerlei vlakken -       bekend met de inhouden van beelden -       nadruk in basisschool op kennis verwerven, plezier beleven en technieken beheersen
	Het belangrijkste verschil in de beginsituatie is de homogene versus de heterogene groep. Daarnaast heeft het vierde leerjaar uiteraard al een heleboel meer voorkennis waarop je als leerkracht beroep kan doen.
doelstellingen	-       ontdekken natuur-, cultuur- en kunstbeelden en onderscheiden het essentiële van het bijkomstige. -       tonen creativiteit in het ontwikkelen van concepten en ideeën. -       passen beeldaspecten toe in eigen beeldende opdrachten om de expressie te versterken.        -     kennen de mogelijkheden en beperkingen van materialen en technieken.        -     durven hun gevoelens uiten in het beeldend werk.	-       ontdekken natuur-, cultuur- en kunstbeelden en onderscheiden het essentiële van het bijkomstige. -       Mogelijkheden en beperkingen van materialen en technieken exploreren -       Vorm en compositieleer toepassen
	De basisdoelstellingen als ontdekken, experimenteren en verwondering blijven tussen de twee leerplannen gelijk. Binnen het vierde jaar zijn er een aantal toespitsingen op hun vakgroep verzorging-voeding.  Hierboven neem ik een aantal doelstellingen letterlijk over van het leerplandoel die passen binnen mijn opdracht rond mode.
Pedagogisch didactische aanpak: Werkgehelen Zelfstandigheid Procesmap Evaluatie media Differentiëren observeren Oriënteren Taalbeleid	-       - -       eigen leerproces in handen -       authentieke en individuele beeldende werken met individuele begeleiding -       binnen procesmap op zoek naar opdrachten voor hun doelgroep -       belang van procesevaluatie en zelfevaluatie -       mediawijsheid -       verschillende technieken hanteren -       gebruik van ICT -       authenticiteit ontwikkelen -       eigen, aparte kijk van de PO-leerkracht op jongeren -       informatie bij (her)oriëntering van leerlingen -       belang van juiste vakjargon	-       Thema’s die de motivatie verhogen -       eigen leerproces in handen -       authentieke en individuele beeldende werken met individuele begeleiding volgens de OVUR structuur -       neerslag van elke activiteit -       belang van procesevaluatie -       productevaluatie via duidelijk vooropgestelde criteria -       integratie van ICT binnen de lessen PO -       authenticiteit ontwikkelen -       eigen, aparte kijk van de PO-leerkracht op jongeren -       informatie bij (her)oriëntering van leerlingen -       belang van juiste vakjargon
	De pedagogische didactische aanpak blijft grotendeels hetzelfde tussen de twee leerplannen. Binnen het vierde jaar is er meer vrijheid en krijgt de procesmap een duidelijkere en eenzijdigere functie binnen de lessen PO.  Ook media(wijsheid) komt meer in de kijker te staan eens de leerlingen ouder zijn.

 (VVKSO, 2013)

Persoonlijke conclusie:

Het is interessant om te ontdekken dat leerplannen in hun gelijkheid toch zo verschillend kunnen zijn. De meeste leerplandoelen zijn gelijk of gelijkaardig. Het zijn meestal details die verschillen of het leerplandoel is concreter toegepast. Het is nieuw voor mij dat leerplannen zo specifiek opgebouwd zijn voor elke aparte richting in het middelbaar. Het zal dus zeker belangrijk zijn om voor de stage het leerplan te overlopen en er richtlijnen uit te halen.

Bibliografie

VVKSO. (2013). Leerplannen. Opgeroepen op 10 06, 2013, van Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs: http://www.vvkso.be

Reflectie les 30/09

Deze blogpost gaat over de aangehaalde leerstof tijdens de les van 30/09. Hierop geef ik mijn eigen bedenkingen en concrete praktische toepassingen.

Lesreflectie: 
De les ging vooral over werkblaadjes. Ik wist thuis niet echt hoe ik er precies aan moest beginnen. Ik heb zelf nooit werkblaadjes gekregen tijdens de les PO in het middelbaar. Ik stelde dus als voorbereiding vooral vragen op voor de leerlingen. In de les zelf bleek een werkblaadje dus veel meer te zijn dan enkele vragen. Ik denk dat werkblaadjes waarop geëxperimenteerd kan worden het interessants zijn. Zo gaan de leerlingen op onderzoek binnen de les. Voor de komende opdracht heb ik mij ook vooral daarop gefocust tijdens het maken van mijn eerste werkblaadje.

Procesmap:
- Bij de procesmap zou ik gaan voor een map met losse bladeren in. Ik denk dat dit het eenvoudigste is om verschillende formaten en papieren in te bewaren. Op die manier kan er ook een werkje in karton in de map, of een andere opdracht met reliëf.
- Binnen de procesmap zou ik beeldaspecten, kunstbeschouwing en kleur/vorm/materiaalstudies betrekken door middel van een werkblaadje. Ik denk ook dat eigen gevonden materiaal kan toegevoegd worden aan de map als extra informatie.
- Ik zou de procesmap integreren in de les door af en toe naar vorige opdrachten te verwijzen. De mappen van de leerlingen liggen in de klas of ze brengen de map elke les mee. Wanneer je dan een vervolgopdracht geeft, of een opdracht met een zelfde materiaal, kunnen de leerlingen vorige werkjes of werkblaadjes bekijken en informatie uit halen.
- De werkblaadjes zouden een manier zijn om de leerlingen te laten experimenteren. Ze zouden ook in de procesmap opgenomen worden zodat de leerlingen er later nog beroep op kunnen doen.
- De info die aangehaald wordt door de leerlingen zelf kan een leuke toevoeging zijn aan de leerstof. Extra's en leuke weetjes kunnen de stof wat opvrolijken.


Ik vind de werkblaadjes een leuke toevoeging aan de lessen die we maken. Het is op die manier gemakkelijker om praktische oefeningen voor de leerlingen op te stellen en de les beter voor te bereiden.